តើអាចទេ ដែលការផ្តល់សន្ទុះសេដ្ឋកិច្ចក្រោយកូវីដ នឹងផ្តល់អាទិភាពដល់បរិស្ថាន-អាកាសធាតុ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:៣២
ថ្ងៃទី២២ និង ២៣ មេសានេះ លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចូ បៃដិន នឹងដឹកនាំវេទិកាកំពូលស្តីពីអាកាសធាតុ ជាមួយនឹងថ្នាក់ដឹកនាំពិភពលោកទាំងអស់។ ការកាត់បន្ថយកំរិតឧស្ម័នកាបូនិកនៅក្នុងបរិយាកាស គឺជាកម្មវត្ថុធំចំបង ដើម្បីទប់ទល់នឹងការកើនឡើងកំដៅផែនដី។ ជាមួយនឹងការចំណាយប្រាក់ ដើម្បីផ្តល់សន្ទុះសេដ្ឋកិច្ច ក្រោយជំងឺឆ្លងកូវីដ១៩ មានមតិជាច្រើនលើកឡើងថា វាក៏ជាឱកាសមួយ ដែលរដ្ឋត្រូវផ្តល់អាទិភាព ជួយដល់វិស័យសេដ្ឋកិច្ច ដែលមិនបំពុលបរិស្ថាន ឬដែលជួយដល់ការកាត់បន្ថយឧស្ម័នកាបូនិក។ តើវិបត្តិ១៩ ពិតជាអាចបើកផ្លូវ ផ្តល់សន្ទុះដល់សេដ្ឋកិច្ចបៃតងដែរឬទេ?
តើកម្លាំងសេដ្ឋកិច្ច ដែលប្រទេសធំៗកំពុងតែចង់ផ្តល់សន្ទុះថ្មី ដើម្បីងើបចេញពីវិបត្តិកូវីដ១៩ អាចនឹងមានរបត់ ខិតទៅរកវិស័យដែលមិនបញ្ចេញឧស្ម័នពុល ដែរឬទេ? កូវីដ១៩ បានធ្វើឲ្យដំណើរសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកយើងរាំងស្ទះសឹងតែទាំងស្រុង។ មានគំនិតបានចោទឡើងថា ចុះបើពិភពលោកយើង ឆក់យកឱកាសនេះ ដើម្បីធ្វើកំណែទម្រង់ ឬបង្កើតគំនិតថ្មីៗ រិះរកវិធីផ្តល់សន្ទុះសេដ្ឋកិច្ច ដែលនាំមកទាំងប្រាក់ចំណូល ហើយថែមទាំងអាចជួយយកអាសារ អាយុជីវិត មនុស្សសត្វ ការពារធនធានធម្មជាតិ និងមិនបំពុលបរិស្ថានទៀត នោះវាមិនប្រសើរទេ!
នេះគឺជាក្តីសង្ឃឹមមួយ ដែលហាក់នៅឆ្ងាយពីការពិតជាក់ស្តែង បើទោះបីប្រទេសមួយចំនួនធំ បានប្រកាសអំពីឆន្ទៈ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការកើនឡើងកំដៅផែនដីក៏ដោយ។ វិស័យសេដ្ឋកិច្ចដែលបំពុលបរិស្ថាន ដែលបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ និងដែលបញ្ចេញឧស្ម័នពុល ទៅក្នុងបរិយាកាស នៅតែជាជម្រើសមួយនាំមុខ ដើម្បីរកប្រាក់ចំណេញ។ ក្នុងឆ្នាំ២០២១នេះ យោងតាមទីភ្នាក់ងារថាមពលអន្តរជាតិ (AIE) គឺកម្រិតឧស្ម័នកាបូនិកក្នុងបរិយាកាស នឹងកើនឡើង ចំនួន៤.៨%បន្ថែមទៀត។ នេះសបង្ហាញថា សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក បានងើបឡើងវិញ ក្រោយឆ្លងកាត់កូវីដ១៩ អស់១ឆ្នាំ រីឯកម្រិតឧស្ម័នពុលក្នុងបរិយាកាស ក៏នឹងកើនឡើងជាមួយគ្នាដែរ។
ប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចនាំមុខជាច្រើន បានបញ្ចេញកញ្ចប់ថវិកាដ៏សន្ធឹកសន្ធាប់ ដើម្បីវិនិយោគ ផ្តល់កម្លាំងសន្ទុះដល់សេដ្ឋកិច្ចគេរៀងៗខ្លួន។ ក៏ប៉ុន្តែ ភាគតិចណាស់នៃប្រាក់វិនិយោគទាំងនេះ ដែលគេចំណាយ ទៅលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ចបៃតង។ យោងតាមរបាយការណ៍ របស់កម្មវិធីបរិស្ថាននៃអង្គការសហប្រជាជាតិ សហការជាមួយសកលវិទ្យាល័យOxford បានឲ្យដឹងថា ក្នុងចំណោមទឹកប្រាក់គម្រោងចំណាយចំនួន ១៤៦០០ពាន់លានដុល្លារ សរុបតាមប្រទេសប្រមាណ៥០ប្រទេស នៅចុងឆ្នាំ២០២០ គឺមានតែ២%ប៉ុណ្ណោះ ដែលនឹងចាយ ទៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចបៃតង។ ហើយបើនិយាយពីគម្រោងផ្តល់សន្ទុះសេដ្ឋកិច្ចវិញ គឺមានតែ១៨%ប៉ុណ្ណោះ ដែលជាគម្រោងវិនិយោគបៃតង។ មានន័យថា ៨២% ទៀត គឺសុទ្ធតែជាគម្រោង ដែលគ្មានពាក់ព័ន្ធសោះ នឹងបញ្ហាបរិស្ថាន អាកាសធាតុសោះ។
ជាងនេះទៀត ខណៈដែលរដ្ឋជំរុញការវិនិយោគលើវិស័យបៃតងមួយផ្នែកមែន តែមួយផ្នែកធំផ្សេងទៀត មិនមែនមិនត្រឹមតែមិនពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យបៃតងទេ តែគឺវាមកបំផ្លាញការប្រឹងប្រែង របស់គំរោងវិនិយោគបៃតង ក៏ថាបានដែរ។ លោកស្រី Nathalie Girouard ប្រធានការិយាល័យបរិស្ថាន នៅអង្គការ OCDE បានលើកឡើងថា ទឹកប្រាក់គ្រោងវិនិយោគលើវិស័យបរិស្ថាន មានប្រមាណ៣៣៦ពាន់លានដុល្លារ។ តែទឹកប្រាក់ប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះ ក៏គេគ្រោងនឹងចំណាយ លើវិស័យដែលបំផ្លាញបរិស្ថានដែរ។
កម្រិតនៃការយកចិត្តទុកដាក់ លើវិស័យបរិស្ថាននេះ គឺវាខុសៗគ្នា ពីប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយ។ ហើយភាពខុសគ្នានេះ គឺវាស្តែងចេញ តាមរយៈគម្រោងវិនិយោគនានា ដែលរដ្ឋបានរៀបចំ ដើម្បីផ្តល់សន្ទុះសេដ្ឋកិច្ច។ ខណៈដែលប្រទេសខ្លះ បន្តចំណាយប្រាក់វិនិយោគ លើវិស័យដែលប្រើប្រាស់ថាមពល បានមកពីការដុតចំហេះប្រេង ឬធ្យូងថ្ម។ ប្រទេសខ្លះទៀតវិញ ផ្តល់អាទិភាពលើការផលិតថាមពល ដែលមានភាពស្អាតស្អំ មិនបញ្ចេញឧស្ម័នពុល។
លោកស្រី Lucile Dufour អ្នកជំនាញនៅវិទ្យាស្ថាអន្តរជាតិដើម្បីការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព បានលើកឡើងថា មានតែប្រទេសតិចតួចប៉ុណ្ណោះ ដូចជា ដាណឺម៉ាក ហ្វាំងឡង់ អាល្លឺម៉ង់ និងបារាំង ជាដើម ដែលផ្តល់អាទិភាពដល់គម្រោងវិនិយោគបៃតង។ ដោយសារវិបត្តិកូវីដ១៩ រដ្ឋបានចំណាយប្រាក់ ដើម្បីជួយសហគ្រាស ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាទប់កុំឲ្យបាត់បងការងារ និងការពារបុគ្គលិកកុំឲ្យគេបណ្តេញចេញ។ ក៏ប៉ុន្តែក្នុងជំនួយនេះទៀតសោត ភាគច្រើនបំផុត គឺពុំមានភ្ជាប់លក្ខខណ្ឌ តម្រូវឲ្យកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់លើបរិស្ថាន អាកាសធាតុទេ។ យោងតាមតួលេខរបស់ Energy Policy Tracker ក្នុងចំណោមគម្រោងរបស់រដ្ឋ ដែលជួយវិស័យថាមពលហ្វូស៊ីល គឺមានតែ៤១៥០០លានដុល្លារទេ ដែលមានភ្ជាប់ដោយលក្ខខណ្ឌ កាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់លើបរិស្ថាន ធម្មជាតិ តែ២៣៦ពាន់លានដុល្លារទៀត គឺមិនមានលក្ខខណ្ឌអ្វីទាំងអស់។
តែយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកស្រី Lucile Dufour បានទទួលស្គាល់ថា ប្រហែលមកពីគំរោងចំណាយទាំងអស់នេះ គឺជាគំរោងចំណាយបន្ទាន់ ដែលរដ្ឋខំប្រឹងស្រវេស្រវារ ដើម្បីសង្គ្រោះវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ការពារការងាររបស់ប្រជាជន ខណៈដែលកូវីដ១៩កំពុងតែបោកបក់ខ្លាំង។ លោកស្រីសង្ឃឹមថា ក្នុងឆ្នាំ២០២១នេះ អ្វីៗនឹងប្រែប្រួល ដោយរដ្ឋនឹងបត់ក្បាលបន្តិចម្តងៗ ទៅកាន់ការវិនិយោគដែលផ្តល់ផលវិជ្ជមានដល់បរិស្ថាន អាកាសធាតុ។ ដូចក្នុងករណី រដ្ឋាភិបាលកាណាដាជាដើម។ ដូចគ្នាដែរ ផែនការចំណាយផ្តល់សន្ទុះសេដ្ឋកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ប្រសិនបើសភាខុសហ្ក្រេសសម្រេចយល់ព្រម នោះក៏មានន័យថា នឹងមានពណ៌បៃតងច្រើនបង្គួរដែរ។
លោកស្រី Nathalie Girouard បានលើកឡើងថា ឱកាសនេះគឺជាឱកាសមាស ព្រោះសន្ទុះកម្លាំងវិនិយោគមានច្រើន ព្រមៗគ្នា ដែលអាចធ្វើឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរខ្លាំង។ របាយការណ៍របស់អ្នកជំនាញអង្គការសហប្រជាជាតិ និងសកលវិទ្យាល័យ Oxford បានលើកជាអនុសាសន៍ នូវវិស័យធំៗមួយចំនួន ដែលថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំងអស់ គួរយកមកពិចារណា និងផ្តល់អាទិភាព ដល់ផែនការវិនិយោគរបស់ខ្លួន។ នោះគឺ វិស័យថាមពលវិលជុំ ស្អាតស្អំ មិនបញ្ចេញឧស្ម័នពុល វិស័យដឹកជញ្ជូនបៃតង វិធានកំណត់ប្រសិទ្ធភាពថាមពល និង គម្រោងអភិរក្សប្រព័ន្ធជីវចម្រុះ។ រដ្ឋាភិបាលក៏អាចបន្ថែម លក្ខខណ្ឌបៃតង ទៅលើគម្រោងវិនិយោគសាមញ្ញផ្សេងទៀតដែរ។ ជាងនេះទៀត ជំនួយវិនិយោគទៅកាន់ប្រទេសក្រីក្រ ដែលភ្ជាប់ក្នុងវិស័យបរិស្ថាន អាកាសធាតុ ក៏ត្រូវតែផ្តល់អាទិភាពដែរ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណា ឲ្យវិស័យសេដ្ឋកិច្ចបៃតង ក្លាយជាស្នូលកម្លាំងសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ទីកន្លែង៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ