នៅ១០ឆ្នាំក្រោយ តើផ្លូវសូត្រថ្មីរបស់ចិនផ្តល់លទ្ធផលអ្វីខ្លះ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
នៅថ្ងៃទី ៧ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៣ នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋទៅកាន់ប្រទេសកាហ្សាក់ស្ថាន លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីងប្រកាសសាងសង់ខ្សែក្រវ៉ាត់សេដ្ឋកិច្ចនៅលើផ្លូវសូត្រ។ មួយខែក្រោយ នៅពេលធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ប្រមុខដឹកនាំចិនបាននិយាយអញ្ជើញឥណ្ឌូណេស៊ីឲ្យចូលរួមជាមួយចិនសាងសង់ផ្លូវទឹកថ្មី ប្រចាំសតវត្សរ៍ទី ២១។ ចាប់តាំងពីពេលនោះហើយ ដែលគម្រោងផ្លូវមួយ ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយបានចាប់លេចមុខ រហូតទាក់ទាញបានប្រទេសចូលរួមជាង ១៥០ នៅក្នុងពិភពលោក។
តើផ្លូវសូត្រថ្មីរបស់ចិនជាអ្វី?
ផ្លូវសូត្រថ្មី ជាផែនការដ៏មានមហិច្ឆតា ដែលប្រធានាធិបតីចិន លោកស៊ី ជីនពីងបានប្រកាសបង្កើតឡើងជាផ្លូវការ នៅឆ្នាំ ២០១៣ ដើម្បីផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចចិន។ ផ្លូវសូត្រថ្មី ដែលគេអាចហៅម្យ៉ាងទៀតថា ផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ មានគោលដៅអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវគោក និងផ្លូវទឹក តភ្ជាប់ពី ប្រទេសមួយ ទៅកាន់ប្រទេសមួយ នៅដើម្បីបង្កើតជាខ្សែបណ្តាញ ប្រទាក់ក្រឡា សម្រាប់ការដោះដូរពាណិជ្ជកម្ម ចេញពីចិន តភ្ជាប់ទៅកាន់បណ្តាប្រទេសនៅអាស៊ី ទៅទឹកដីអឺរ៉ុប អាហ្វ្រិក និងដើមបូព៌ា។ អ្នកជំនាញវាយតម្លៃថា ការវិនិយោគរបស់ចិន សម្រាប់ គម្រោង ផ្លូវសូត្រថ្មី នឹងមានទំហំទឹកប្រាក់ ជាង ១ទ្រីលាន ដុល្លារ (១,៣ទ្រីលានដុល្លារ)
ដោយវិនិយោគប្រាក់រាប់ម៉ឺនលានដុល្លារ នៅអាស៊ី អឺរ៉ុប អាហ្វ្រិក អាមេរិកខាងត្បូង ដែលជាផ្នែកមួយនៃគម្រោងផ្លូវសូត្រថ្មី ចិនបានពង្រឹងការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មជាមួយពិភពលោកខាងក្រៅ និងបោះជំហររបស់ខ្លួនក្នុងនាមជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចដ៏មានឥទ្ធិពលក្នុងឆាកអន្តរជាតិ។
ចិនចិត្តល្អ ឬចិនចាំកេងយកប្រយោជន៍
នៅក្នុងរយៈពេល ១០ឆ្នាំ ចិនបានទាក់ទាញប្រទេសជាង ១៥០ក្នុងពិភពលោក ឲ្យចូលរួមក្នុងគម្រោងផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយរបស់ចិន។ ១០ឆ្នាំមកនេះ តើគម្រោងប្រចាំសតវត្សរ៍របស់ចិន ផ្តល់លទ្ធផលអ្វីខ្លះ? តាមអ្នកជំនាញ ផ្លូវសូត្រថ្មីរបស់ចិន ផ្តល់ផ្លែផ្កាទៅឲ្យចិនដែលជាម្ចាស់គម្រោង ប៉ុន្តែ ប្រទេសជាច្រើនដែលធ្លាក់ខ្លួន វ័ណ្ឌកនឹងបំណុលចិន។
គម្រោងផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ ដែលផ្តោតទៅលើការសាងសង់ ផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន កំពង់ផែ ស្តាត មន្ទីរពេទ្យ ទាក់ទាញខ្លាំង ណាស់សម្រាប់បណ្តាប្រទេសក្រីក្រ ឬប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ពីព្រោះថា ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគឺជាអ្វីដែលបណ្តាប្រទេសក្រីក្រ និងប្រទេសអភិវឌ្ឍ ស្រេកឃ្លាន ត្រូវការខ្លាំង។ ម្យ៉ាង ប្រាក់កម្ចីពីចិន ដើម្បីចំណាយក្នុងការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ក៏ងាយនឹងទទួលបាន ព្រោះចិនមិនដាក់លក្ខខណ្ឌច្រើន ដូច ក្រុមប្រទេសអ្នកមានផ្សេង ឬស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិផ្សេងទៀត ដែលតែងចងភ្ជាប់ប្រាក់កម្ចីជាមួយ ការសន្យាគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ជាដើម។
តាមការសិក្សារបស់វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ AidData តាំងពីឆ្នាំ ២០១៣ ចិនបានចំណាយ ប្រាក់ប្រមាណ ៨៥ពាន់លានដុល្លារ ក្នុងមួយឆ្នាំ ៗ គឺច្រើនជាងអាមេរិក ដែលមានត្រឹមតែ ៣៧ពាន់លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះសម្រាប់ការវិនិយោគនៅបរទេស។ ៧០%នៃខ្ទង់ចំណាយរបស់ចិន ជាប្រាក់កម្ចី ដែលធនាគារចិន ក្រុមហ៊ុនចិន បានផ្តល់ទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនដៃគូរបស់ប្រទេស នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌគម្រោងផ្លូវមួយ ខ្សែ ក្រវ៉ាត់មួយ។
ការសិក្សាបានបង្ហាញថា ប្រទេសចំនួន ៤៥ ដែលមានប្រាក់ចំណូលទាប ឬមធ្យម មានជាប់បំណុលចិន ក្នុងតម្លៃស្មើនឹង ១០%នៃ ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ប្រទេស។ រដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រទេសជាច្រើន បានផ្អាក ឬលុបចោលកិច្ចព្រមព្រៀងលើគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាមួយចិន ដោយសារខ្លាចថា ខ្លួនគ្មានសមត្ថភាពសងប្រាក់បំណុលចិន។
កម្ចីដែលបានមកដោយស្រួល វាក៏ងាយនឹងធ្វើឲ្យកូនបំណុលត្រូវវ័ណ្ឌកដោយសារបំណុលផងដែរ ព្រោះថា កម្ចីមានលក្ខខណ្ឌធូរស្រាល មែន ប៉ុន្តែតាមអ្នកជំនាញ ប្រាក់កម្ចីរបស់ចិនមានអត្រាការប្រាក់ខ្ពស់ជាងកម្ចីមកពីប្រភពផ្សេងទៀត ដូចជាកម្ចីពីមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ ឬធនាគារពិភពលោក ជាដើម។ ជាលទ្ធផល បន្ទុកនៃបំណុលបានក្លាយជាសម្ពាធធ្ងន់ធ្ងរទៅលើថវិកាជាតិ។ នៅទីបំផុត ប្រាក់កម្ចីដើម្បីសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ បានប្រែក្លាយទៅជាឧបសគ្គដល់ការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងប្រទេសដែលចូលរួម ក្នុងគម្រោងផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយជាមួយនឹងចិន។
នៅគ្រប់កិច្ចសន្យា ចិនគឺតែងចងភ្ជាប់លក្ខខណ្ឌជានិច្ចដើម្បីទារប្រាក់ពីកូនបំណុលរបស់ខ្លួនឲ្យខាងតែបាន ដូចជាថា បើក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកជាអ្នកខ្ចី គឺត្រូវតែមានការធានាពីរដ្ឋ ដែលជាអ្នកមានបន្ទុកសង ជំនួស នៅពេលក្រុមហ៊ុនក្ស័យធុន គ្មានសមត្ថភាព សងបំណុលចិន។ ដើម្បីធានាថា ខ្លួនមិនខាតបង់សូម្បីមួយសេន នៅពេលរដ្ឋាភិបាលប្រទេសមួយ គ្មានសមត្ថភាពសងបំណុល ចិនក៏បានលើកយកចំណុចចងក្នុងកិច្ចសន្យាដែលថា អ្នកខ្ចីប្រាក់ត្រូវ ផ្ទេរលុយ មួយចំនួន ទៅកាន់ធនាគារអន្តរជាតិ ដែលជាភាគីទី៣ ដើម្បីងាយស្រួលឲ្យភាគីម្ចាស់បំណុលចិនអាចរឹបអូសយក ដោយគ្មានឆ្លងកាត់បណ្តឹងតវ៉ា តាមផ្លូវតុលាការអន្តរជាតិណាមួយ។
លក្ខខណ្ឌ ទាំងអស់នេះហើយ ដែលធ្វើ ឲ្យចិន ដែលជាម្ចាស់បំណុលធំជាងគេក្នុងពិភពលោក គ្មានអ្វីត្រូវព្រួយបារម្ភថា នឹងខាតបង់នោះទេ បើទោះបីជាប្រទេសកូនបំណុលជាច្រើនរបស់ចិន ជួបវិបត្តិប្រាក់បំណុល រហូតដល់ប្រទេសខ្លះ ត្រូវក្ស័យធន គ្មានសមត្ថភាពសងប្រាក់បំណុល ដូចជាប្រទេសហ្សំប៊ី ជាដើម។
នៅពេលប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ប្រទេសក្រីក្រកំពុងមានបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច ដោយសារ វិបត្តិកូវីដ និងទទូចសុំឲ្យចិនលុបចោល ឬសម្រាបបំណុលរបស់ខ្លួន ចិនលើកយកលេសថា ខ្លួនមិនអាច សម្រាលវិបត្តិបំណុលរបស់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍបានទេ ពីព្រោះថា បំណុលជាតិ របស់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ភាគច្រើនមិនមែនជាបំណុលផ្ទាល់របស់រដ្ឋចិន ប៉ុន្តែ ជាបំណុល ដែលធ្វើឡើងដោយភាគីធនាគារឯកជនចិន។ ការអះអាងរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន មិនអាចឲ្យគេជឿទុកចិត្តបាន ព្រោះគេដឹងហើយថា ក្រុមហ៊ុន ឬធនាគារនៅចិន ភាគច្រើន ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋអំណាចចិន។
ដោយមិនទាំងខាតបង់ប្រាក់បំណុល ចិននៅបានយកបំណុលរបស់ប្រទេសក្រីក្រដើម្បីទៅពង្រឹងគោលដៅ ភូមិសាស្រ្តនយោបាយរបស់ខ្លួន។ តាមអ្នកជំនាញ ការពឹងផ្អែកលើបំណុលចិនតែមួយមុខ អាចនឹងធ្វើឲ្យប្រទេសកូនបំណុល ត្រូវប្រឈមនឹងហានិភ័យមួយទៀត គឺការបាត់បង់ឯករាជ្យខាងនយោបាយការបរទេស។ មានឧទាហរណ៍មួយចំនួន ដូចជា ជំហររបស់កម្ពុជានៅក្នុងជម្លោះសមុទ្រ រវាងចិន និងប្រទេសសមាជិកអាស៊ាននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង និង ករណីប្រទេសតាហ្ស៊ីគីស្ថាន ដែលកាលពីឆ្នាំ២០២១កន្លងទៅ សុខចិត្តកាត់ទៅឲ្យចិននូវដែនដីដែលជាប់ជម្លោះជាមួយចិន អស់រយៈពេលជាងមួយសតវត្សរ៍កន្លងទៅហើយ ដើម្បីឲ្យចិនលុបចោលបំណុលមួយផ្នែកដែលតាហ្ស៊ីគីស្ថានជំពាក់ចិន។ ករណីលេចធ្លោមួយទៀត គឺ ស្រីលង្កាដែលសុខចិត្តប្រគល់កំពង់ផែយុទ្ធសាស្រ្តរបស់ខ្លួនទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនចិនកាន់កាប់រយៈពេល ៩៩ឆ្នាំ ដោយសារតែស្រីលង្កាគ្មានលទ្ធភាពសងបំណុល ដែលខ្ចីពីចិន ដើម្បីសាងសង់កំពង់ផែនេះ។
ហេតុអ្វីអ៊ីតាលីចង់ដកខ្លួនចេញពីគម្រោងការផ្លូវសូត្រថ្មីរបស់ចិន
នៅឆ្នាំ ២០១៩ អ៊ីតាលីបានក្លាយជាប្រទេសតំបន់ចាយប្រាក់អឺរ៉ូដំបូងគេ ដែលចូលរួមក្នុងគម្រោងការផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយរបស់ចិន។ រួបរឹតដោយវិបត្តិប្រាក់បំណុល អ៊ីតាលីក្រោមការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក ជូស៊េប កុងតេ បានចុះហត្ថលេខាជាមួយចិន លើកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលផ្តោតសំខាន់លើសហប្រតិបត្តិការផ្នែកធនាគារ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ភាពជាដៃគូក្នុងវិស័យវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា។ កិច្ចព្រមព្រៀងចិន-អ៊ីតាលី បើកផ្លូវឲ្យក្រុមហ៊ុនចិន វិនិយោគលើផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់អ៊ីតាលី ដូចជាកំពង់ផែ ចំណែកអ៊ីតាលីអាចនាំចេញផ្លែឈើរបស់ខ្លួនទៅលក់នៅទីផ្សារចិន។ អ៊ីតាលីសមាជិករបស់ក្រុមប្រទេសហ្សេ ៧ និងជាប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចធំទី៣របស់អឺរ៉ុប។ ដូច្នេះ ការចូលរួមរបស់អ៊ីតាលីក្នុងគម្រោងការរបស់ចិន បានធ្វើឲ្យប្រទេសអឺរ៉ុបដទៃទៀត និងអាមេរិកមិនសប្បាយចិត្ត។
នៅឆមាសទី១ឆ្នាំ២០២៣ ការដោះដូរពាណិជ្ជកម្ម ចិន និងអ៊ីតាលីបានកើនឡើង៣៤ពាន់លានអឺ ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលអ៊ីតាលី និយាយមិនលាក់លៀមពីការខកចិត្តរបស់ខ្លួន ព្រោះថា គម្រោងការផ្លូវសូត្រថ្មីរបស់ចិនមិនបានផ្តល់លទ្ធផលដូចការទន្ទឹងទុករបស់អ៊ីតាលីនោះឡើយ។ ចិនជាប្រទេសដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំជាងគេរបស់អ៊ីតាលី នៅតំបន់អាស៊ី ប៉ុន្តែ ការនាំចេញពីអ៊ីតាលីទៅចិន មានចំនួនតិចជាងការនាំចេញទៅប្រទេសអឺរ៉ុបដទៃទៀត។ ជាក់ស្តែង ការនាំចេញពីអ៊ីតាលីទៅចិននៅឆ្នាំ ២០២២ មានតម្លៃ ១៦,៥ពាន់លានអឺរ៉ូ ក្នុងពេលដែលការនាំចេញផលិតផលអ៊ីតាលី ទៅអាល្លឺម៉ង់មានប្រមាណ ១៧០ពាន់លានអឺរ៉ូ។
អ្នកនយោបាយអ៊ីតាលីកាន់តែច្រើនបានចេញមុខរិះគន់ និងទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលថ្មីដកអ៊ីតាលី ចេញពីគម្រោងការផ្លូវសូត្រថ្មីរបស់ចិន ក្នុងហេតុផលថា ទំនិញអ៊ីតាលី មានមុខតិចណាស់នៅទីផ្សារចិន ប៉ុន្តែ ទំនិញផលិតនៅចិនវិញ បានហូរចាក់ចា្រល នៅទឹកដីអ៊ីតាលី ដែលនេះជារឿងមិនស្មើភាពគ្នាទាល់តែសោះ។
រដ្ឋាភិបាលអ៊ីតាលី នៅអាណត្តិមុន នៅឆ្នាំ ២០២១ បានផ្អាក ព្យួរកិច្ចព្រមព្រៀងអ៊ីតាលី ចិន និងប្រើសិទ្ធិពិសេសរបស់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីរារាំង បិទផ្លូវមិនឲ្យក្រុមហ៊ុនចិនចូលទៅវិនិយោគ លើវិស័យយុទ្ធសាស្រ្ត។
នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលថ្មី រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិអ៊ីតាលីផ្ទាល់ បាននិយាយកាលពីខែកក្កដាកន្លងទៅថា អ៊ីតាលីធ្លាប់បានសម្រេចចិត្តដ៏អាក្រក់បំផុត ដោយបានចូលរួមក្នុងគម្រោងផ្លូវមួយ ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយរបស់ចិន ព្រោះថា គម្រោងរបស់ចិនបានជំរុញការនាំចេញរបស់អ៊ីតាលីបានយ៉ាងតិចតួចបំផុត។ ផ្ទុយទៅវិញ ចិនទេ ដែលជាអ្នកឈ្នះ អ្នកចំណេញតែម្នាក់គត់ ពីគម្រោងការផ្លូវសូត្រថ្មីចិន។ នៅមុនធ្វើដំណើរទៅទីក្រុងប៉េកាំង នៅថ្ងៃអាទិត្យ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអ៊ីតាលី បានអះអាងថា ដោយសារតែ ផ្លូវសូត្រថ្មីមិនផ្តល់លទ្ធផលដូចការទន្ទឹងចង់បាន អ៊ីតាលីបានជូនដំណឹងទៅភាគីចិនពីគម្រោងចង់ដកខ្លួនពីគម្រោងផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយរបស់ចិន ប៉ុន្តែ អ៊ីតាលីនៅតែរក្សាទំនាក់ទំនងដៃគូល្អជាមួយចិន។ តាមធម្មតា កិច្ចព្រមព្រៀងអ៊ីតាលី ចិន ត្រូវបន្តដោយស្វ័យប្រវត្តិ នៅក្រោយចប់សុពលភាពនៅខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ បើសិនរដ្ឋាភិបាលមិនប្រកាសដកខ្លួន នៅចុងឆ្នាំ២០២៣។ ប៉ុន្តែ តាមក្រសួងការបរទេសអ៊ីតាលី លោកស្រីនាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីតាលី នឹងប្រកាសជាផ្លូវការ ការដកអ៊ីតាលី ចេញពីគម្រោងផ្លូវសូត្រថ្មីចិន នៅពេលលោកស្រី ធ្វើទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋ នៅប៉េកាំង នៅខែ តុលាខាងមុខ។
នៅក្នុងជំនួបជាមួយ សមភាគីអ៊ីតាលី នៅទីក្រុងប៉េកាំងនៅថ្ងៃ អង្គារទី ៥កញ្ញា ប្រមុខការបរទេសចិន លោកវ៉ាង យីបានលើកឡើងពីទំនាក់ទំនង១០០ឆ្នាំរវាងចិន និងអ៊ីតាលី និងបញ្ចុះបញ្ចូលឲ្យអ៊ីតាលីនៅបន្តចូលរួមគម្រោងផ្លូវមួយ ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយចិន ព្រោះថា វាជាគម្រោងឈ្នះៗទាំងអស់គ្នា និងបានជួយជំរុញសេដ្ឋកិច្ចរបស់អ៊ីតាលី៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ